هر وقت فیلمی را معرفی میکنم خیلی از والدین می پرسند آیا میتوانیم این فیلم را با بچه ها ببینیم؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا بهتر است بدانیم به چه مواردی در فیلم ها باید توجه کنیم و بعد به سراغ درجه بندی های سنی بین المللی می رویم.

اجزای مهم یک فیلم

موضوع کلی فیلم
با یک جستجوی ساده موضوع کلی یک فیلم مشخص می شود. علاوه بر این موضوع فیلم را می توان بر اساس موضوع دیالوگ هایی که بین شخصیت ها رد و بدل میشه فهمید. مسلما دیدن فیلم هایی با موضوع نژادپرستی، خشونت های خانوادگی، جنایت، آزار، مواد مخدر و مسائل ج ن س ی متناسب با کودکان نیست.

پیام فیلم
ممکن است موضوع یک فیلم درباره مواد مخدر باشه اما پیامش اشتباه بودن آن را نشان دهد و پیام سازنده ای داشته باشه. یا برعکس یک فیلم شاید موضوع متناسبی داشته باشه اما پیام فیلم این باشه که باید در برابر ظلم تسلیم شد.

زبان فیلم
میزان به کارگیری کلمات و حرکات غیر کلامی در یک فیلم شامل کلمات با بار ج ن س ی یا اشاره به اعمال ج ن س ی، کلماتی که به آناتومی بدن (قسمت هایخصوصی) اشاره داره، کلمات مرتبط با دستشویی و ادرار و مدفوع، کفر گفتن، کلمه هایی برای تحقیر یک نژاد/ جنس/ دین، برچسب زدن به افراد مثل احمق یا کوتوله یا مسخره کردن اسم آنها، فحش های معمولی و حتی حرکات بدن و دست ناپسند

پوشش شخصیت ها
میزان برهنگی لباس شخصیت ها و توجه به این مسئله که آیا این برهنگی یا پوشش معنای ج ن س ی دارد یا ندارد (برای هر دو جنس)

ارتباط شخصیت ها
هر صحنه ای که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به ارتباط بین شخصیت های فیلم اشاره می کند مثل اشاره غیر مستقیم به انجام اعمال جنسی (مثل یک صدا یا صحنه ای از دور) یا نشان دادن مستقیم آن (در همه سطوح)، صحبت های مربوط به بارداری یا رابطه های خارج از عرف.

خشونت
وجود صحنه های مرتبط با درگیری های جنایی، خودکشی، نشان دادن اسلحه و کار با آن با جزئیات، قلدری، کتک کاری خانگی، رفتارهای پرخطری که کودک ممکنه آنها را تقلید کند و جذاب نشان دادن خشونت.

وحشت
صحنه های ترسناک طولانی به صورت استفاده از شخصیت های ترسناک مثل زامبی ، ایجاد تعلیق های وحشت آور یا ضجه و فریاد های بلند

مواد مخدر
نشان دادن جزئیات استفاده از هر نوع مواد مخدر (و الکل) یا اشاره به آن و نشان دادن سهولت دسترسی به آنها در جامعه. درباره این مورد باید به پیام نهایی فیلم (اشتباه بودن این رفتارها) نیز توجه شود.

بیماری
وجود صحنه هایی شامل نشان دادن اعمال ناخوشایند پزشکی با جزئیات، خونریزی، شیمی درمانی و صحنه های چندش آور مثل استفراغ

تبعیض
نشان دادن هر نوع تبعیض کلامی و غیرکلامی مربوط به جنسیت، نژاد، مذهب، رنگ پوست، ناتوانی جسمی و عقلی و لهجه و زبان. درباره این مورد باید به پیام نهایی فیلم (نشان دادن اشتباه بودن این رفتارها) نیز توجه شود.

همه این موارد اگر مرتبط با قهرمان اصلی فیلم باشد اثرگذاری بیشتری دارد

 درجه بندی های سنی بین المللی برای فیلم
صاحب نظران سینمایی بر اساس شدت استفاده از هر کدام از موارد گفته شده در صحنه های یک فیلم، درجه ای را به آن فیلم اختصاص میدهند.

 G: general audiences
 درجه G به فیلم هایی داده می شود که برای همه گروه های سنی قابل دیدن هستند و محدودیت سنی ندارند. به عبارت دیگر در این فیلم ها صحنه های مرتبط با خشونت های واقعی (غیر کارتونی)، وحشت، مسائل ج ن س ی و استفاده از مواد مخدر وجود ندارد.

PG: parental guidance
وقتی درجه PG به فیلمی داده می شود یعنی بعضی از مطالب آن فیلم ممکن است مناسب بچه ها نباشه یا والدین دوست نداشته باشند کودک را در معرض آن موضوع قرار بدهند و باید والدین قسمت هایی از فیلم را برای بچه ها توضیح بدهند و آنها راهنمایی کنند. بنابراین معمولا در کنار این فیلم ها راهنماهایی برای والدین ارائه می شود. منظور از کودک در این درجه بندی کودکان زیر هشت سال و یا کودکان بزرگتر حساس است.
موضوع فیلمهای PG ممکن است نامتناسب با کودکان باشه مانند جرم، زورگویی، نژادپرستی. اما نباید پیام فیلم این موارد را خوب یا جذاب نشان دهد.
در این فیلم ها ممکنه از کلمات نامتناسب استفاده شده باشد اما به میزان خیلی کم.
ممکن است کمی برهنگی در شخصیت های فیلم وجود داشته باشد اما بدون ارتباط با فعالیتهای عاشقانه نشان داده می شود.
ممکن است در این فیلم ها با احتیاط و در حد یک شوخی، یک اشاره یا پیشنهاد به مسائل ج ن س ی پرداخته شود.
در این فیلم ها خشونت بیشتری نسبت به طبقه اول وجود دارد اما بدون جزئیات نشان داده می شود. درباره خشونت در فیلمهای کمدی، تخیلی یا تاریخی سختگیری کمتری اعمال میشود.
این فیلم ها هیچ جزئیاتی درباره رفتارهای پرخطری که کودک بتواند آنها را تقلید کند ندارند. بر نمایش اسلحه تمرکز نمی کنند و آن را جذاب نشان نمیدهند.
در این فیلم ها صحنه ترسناک طولانی وجود ندارد. البته در فیلمهای تخیلی سختگیری کمتری درباره صحنه های ترسناک اعمال میشود.
در فیلم های PG هیچ اشاره ای به مواد مخدر و یا مصرف آن نمی شود مگر اینکه کاملا بی ضرر باشد یا پیام فیلم اشتباه بودن آن را نشان دهد.
در این فیلم ها تبعیض کلامی و رفتاری انجام نمی شود مگر اینکه فیلم آموزشی باشه و نشان دهد که انجام این رفتارها اشتباه است یا یک صحنه تاریخی باشد. انجام تبعیض توسط قهرمان فیلم اجازه داده نمیشود.

 PG-13: parental guidance-13
بعضی از صحنه ها و محتواهای فیلم هایی که با درجه PG-13 مشخص می شوند برای کودکان زیر سیزده سال (قبل از نوجوانی) نامناسب است و والدین باید به شدت برای دیدن این فیلم ها با بچه ها احتیاط کنند. اگر در درجه بندی اعداد دیگری ذکر شود به معنی این است که آن فیلم برای افراد پایین تر از آن سن مناسب نیست.

 R: restricted
 درجه بندی R به این معناست که افراد زیر هفده سال باید حتما آن فیلم را با همراهی والدین یا یک بزرگتر ببینند. تماشای این فیلم ها برای بچه های زیر شش سال کاملا ممنوع است. مطالب مربوط به دنیای بزرگسالان در این فیلم ها وجود دارد و والدین قبل از دیدن با بچه ها باید موضوع فیلم را بررسی کنند و اطلاعات بیشتری درباره فیلم به دست آورند.

 NC-17: no children under 17
درجه NC-17 به این معنی است که افراد زیر هفده سال به هیچ عنوان نباید این فیلم را ببینند. این درجه بندی ممکن است به دلیل پرداختن زیاد به خشونت یا مسائل ج ن س ی باشد. البته خیلی از فیلم ها برای جلوگیری از برچسب خوردن با درجه NC-17 سعی می کنند با حذف صحنه هایی درجه R را به دست آورند زیرا این برچسب منجر به فروش کمتر فیلم می شود

 NR: not rated
 درجه NR یعنی محتوای فیلم ارزیابی نشده یا نسخه ای که پخش شده با نسخه ای که ارزیابی شده فرق دارد. در بسیاری از موارد تهیه کنندگان برای جلوگیری از برچسب خوردن با درجه NC-17 فیلم ها را بدون ارزیابی منتشر می کنند. بنابراین تماشای این فیلم ها مناسب کودکان نیست.

معرفی سایت
imdb.com
بعد از ورود به سایت اسم فیلم مورد نظر را جستجو می کنیم. درجه بندی سنی فیلم در زیر عنوان درج شده است

 والدین می توانند قبل از دیدن فیلم با کودکشان اطلاعات مختلف فیلم از جمله ویدئوهای کوتاهی از فیلم، خلاصه داستان، بازیگران، نظراتی که درباره فیلم داده شده را در این صفحه ببینند. در پایین صفحه در عنوان "راهنمای والدین" توضیحاتی درباره اجزای مختلف فیلم شامل صحنه های حاوی خشونت، ترس و سایر موارد گفته شده، برای والدین داده شده است 

 بعد از ورود به قسمت "راهنمای والدین" می توانید توضیح همه صحنه هایی که حاوی خشونت، ترس، مسائل ج ن س ی، کلمات نامناسب و ... هست را ببینید

 معرفی سایت
Commonsensmedia.org

در این سایت بعد از جستجوی اسم فیلم (یک) می توانید درجه بندی سنی بین المللی آن را ببینید (دو). همچنین می توان بر اساس نظرات والدین (سه) و کودکان (4) گروه بندی سنی پیشنهادی آن ها برای تماشای فیلم را مشاهده کنید. کادر آبی گروه سنی پیشنهادی سایت برای دیدن این فیلم را نشان می دهد

 در قسمت پایین صفحه راهنمای والدین درباره اجزای مختلف فیلم به صورت اختصاری (کادر قرمز) و توضیحی (کادر آبی) نشان داده شده است 

فیلم های ایرانی
بدیهی است که موارد گفته شده در این مقاله درباره فیلم های خارجی بود. برای فیلم های ایرانی معمولا درجه بندی سنی و راهنمای والدین مشخص نمی شود و یا به صورت کلی محدوده سنی برای تماشای آن مشخص می شود. به طور مثال سایت filimo.com در کنار هر فیلم یک محدوده سنی برای تماشا مشخص کرده است اما به نظر نمی رسد که این درجه بندی خیلی دقیق باشد. به مثال زیر دقت کنید.

فیلم عرق سرد در این سایت برای محدوده سنی بالاتر از سیزده سال مشخص شده است در صورتیکه این فیلم حاوی صحنه هایی از اشاره به مسائل ج ن س ی، خشونت خانگی و تبعیض می باشد.

در حالی که محدوده سنی تماشای فیلم 23 نفر برای بالاتر از 17 سال در نظر گرفته شده است. با وجود اینکه موضوع این فیلم در جنگ و اسارات می گذرد و مسلما حاوی چند صحنه خشونت نیز هست اما به دلیل استفاده از بازیگران نوجوان و طنز موجود در گفتار و رفتار شخصیت ها بار هیجانی منفی فیلم کاسته شده است و قابل مشاهده برای سن نوجوانی و حتی پایین تر از آن است.

در سایت های خارجی نیز معمولا درجه بندی سنی برای فیلم های ایرانی درج نشده است. همچنین هیچ مطلبی در قسمت "راهنمای والدین" برای فیلم های ایرانی در سایت های خارجی وجود ندارد.

بنابراین بسیار مهم است که در کنار درج درجه بندی سنی بین المللی برای فیلم های ایرانی و خارجی، قسمتی تحت عنوان "راهنمای والدین" وجود داشته باشد که والدین بتوانند با خواندن آن تصمیم بگیرند که آیا کودک می تواند این فیلم را با توجه به ویژگی های شخصیتی اش مشاهده کند یا خیر.
قرار است در سال جدید در همین سایت راهنمای والدین درباره فیلم های ایرانی و فیلم های خارجی قرار داده شود تا والدین بتوانند قبل از تماشای فیلم با کودک اطلاعات درستی درباره آن داشته باشند.