چگونه درمانگر کودک شوم

برای فعالیت به عنوان یک روانشناس کودک حرفه ای مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

  1. ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و برنامه ریزی برای شرکت در مقطع دکتری را در اولویت قرار دهید.
  2. مهارت خود را در زبان انگلیسی تقویت کنید تا بتوانید به راحتی مقالات و کتاب های انگلیسی را مطالعه کنید (اطلاعات بیشتر درباره تقویت زبان تخصصی را در کانال تلگرام دنبال کنید).
  3. با توجه به ویژگی های شخصیتی و علائق خود یک حوزه تخصصی را انتخاب کنید (برای مثال: کودک، زوج درمانی، خانواده و ...)
  4. رویکرد درمانی خود را انتخاب کنید (برای مثال: شناختی رفتاری، روان تحلیل گری و ...). رویکرد شناختی رفتاری رایج ترین رویکرد در حوزه کودک و نوجوان است.
  5. اگر حوزه کودک را انتخاب کردید در ابتدا هدف خود را شرکت در کارگاه های شناختی رفتاری حوزه کودک قرار دهید.  در مرحله بعد شرکت در چند کارگاه حوزه بزرگسال جهت آشنایی با تشخیص اختلالات آنها می تواند کمک کننده باشد.
  6. کتاب های مرجع مانند DSM5 و سه جلد کاپلان را با دقت بخوانید.
  7. همه کتاب های تخصصی حوزه کودک که توسط انتشارات برجسته مانند ارجمند، رشد، دانژه و ... منتشر شده اند را بخوانید.
  8. کتاب های ترجمه نشده حوزه کودک را نیز مطالعه کنید.
  9. با خواندن مقالات علمی مرتبط با حوزه کودک اطلاعات خود را به روز نگاه دارید.
  10. بعد از کامل کردن اطلاعات تئوری و شرکت در کارگاه ها، به مشاهده مراجعان کودک در محیط های بالینی بپردازید (برای مثال: بیمارستان های روانپزشکی). مزیت مشاهده در این است که با رفتارهای مخصوص کودکان مبتلا به اختلالات مختلف آشنا می شوید.
  11. توانایی های فردی خود را در مصاحبه و ارزیابی و سایر راهبردهای روانشناختی در خارج از محیط بالینی ارتقا دهید. به این منظور می توانید ارزیابی هر حوزه را با یکی از نزدیکان خود تمرین کنید (برای مثال: وضعیت تحصیلی فرزند دوستتان را ارزیابی کنید، یا تلاش کنید با یک کودک غریبه ارتباط برقرار کنید).
  12. از هر فرصتی برای ارتقا مهارت های فردی خود استفاده کنید. برای مثال یک برنامه درمانی برای شخصیت کودک فیلمی که می بینید یا کتابی که میخوانید بنویسید یا خطاهای فرزندپروری والد و کودکی که در اتوبوس رو به روی شما نشسته اند را تشخیص دهید.
  13. در موقعیت هایی که کودکانی با مشکلات خفیف حضور دارند (برای مثال: بیمارستان های جسمی کودک، مهد کودک) مشغول به کار شوید و ارزیابی و آموزش راهبردهای روانشناختی ساده را انجام دهید.
  14. برگزاری کارگاه های گروهی مهارت های زندگی برای کودکان یا کلاس های گروهی فرزندپروری برای والدین در شروع راحت تر از درمان فردی است، زیرا می توانید محتوا، اسلایدها و تمرین ها را از قبل آماده و تمرین کنید و شرایطی قابل پیش بینی برای خود ایجاد کنید
  15. از طریق کتاب های تخصصی و با مراجعه به روانشناسان مجرب حوزه کودک به سوالات خود پاسخ دهید. به عبارت دیگر، همزمان با مراجع دیدن از یک روانشناس سوپرویژن بگیرید.
  16. یادگیری های خود را در دفتر مخصوصی ثبت کنید.
  17. بعد از کسب تجربه می توانید حوزه کاری خود را گسترش دهید و مراجعانی با شدت اختلال بیشتر را درمان کنید.

چگونه کتاب های تخصصی را مطالعه کنم

1. ابتدا باید کتاب هایی با محتوای رویکرد CBT مانند کتاب "درمان شناختی رفتاری برای تازه کارها" را مطالعه کنید تا بر رویکرد درمانی تان مسلط شوید 

2. کتاب هایی که درباره کاربرد رویکرد CBT در کودکان و نوجوانان نوشته شده است را مطالعه کنید 

3. کتاب های مرجع مانند DSM5 و کاپلان بخش کودکان خوانده شود 

4. بعد از تسلط بر رویکرد و اختلالات، درمان جلسه به جلسه هر اختلال را از کتاب های مختلف بخوانید و در آغاز از راهنمای درمان بزرگسالان شروع کنید زیرا معمولا کتاب های مبتنی بر راهنمای بزرگسالان اطلاعات جامع تر و بیشتری را ارائه می دهند 

5. سپس پروتکل های درمانی جلسه به جلسه کودکان را مطالعه کنید به این صورت که برای مثال همه کتاب های ترجمه شده درمان اضطراب کودکان را بخوانید. برای فهم عمیق تر بهتر است یک مطلب را از چند کتاب مطالعه کنید مثلا بازسازی شناختی در اضطراب را از کتاب های مختلف بخوانید 

6. علاوه بر کتاب های مربوط به درمان و اختلالات، کتاب های رشد طبیعی کودک را نیز مطالعه کنید 

7. بعد از تسلط بر درمان ها و شروع کار بالینی، کتاب هایی که درباره چالش های درمانی و بیماران مشکل آفرین هستند را مطالعه کنید تا بتوانید مشکلات کار بالینی خود را رفع کنید 

8. در نهایت کتاب هایی که تجربه های درمانگرانه را در اختیار می گذارند مطالعه کنید تا اطلاعات بالینی خود را گسترش دهید. کتاب های اروین یالوم نمونه خوبی در این حوزه هستند 

9. به این دلیل که بسیاری از کتاب ها ممکن است هیچ گاه ترجمه نشوند، مطالعه کتاب های انگلیسی می تواند سطح اطلاعات شما را از دیگران متمایز کند

 

* لیست کتاب های تخصصی در کانال تلگرام به آدرس: drmaryamdelavari@ ارائه شده است

 

چه کارگاه هایی در حوزه کودک شرکت کنم

  •  در اولین قدم کارگاه های "آسیب شناسی روانی" و "مصاحبه و ارزیابی بالینی کودک و نوجوان" را شرکت کنید 
  •  در مرحله بعد کارگاه "مربیگری فرزندپروری و آموزش خانواده" را شرکت کنید 
  •  بعد از آن کارگاه های درمان شناختی رفتاری اختلالات شایع دوران کودکی مانند اضطراب، وسواس، ADHD، ODD و اختلالات خلقی را شرکت کنید 
  •  سپس کارگاه های درمان شناختی رفتاری اختلالاتی با شیوع کمتر مانند اختلالات دفعی و PTSD را شرکت کنید 
  •  همزمان می توانید کارگاه های مهارت های زندگی و تربیت جنسی که مربوط به جمعیت نرمال است را شرکت کنید 
  •  معمولا کارگاه های تربیت درمانگر کودک آموزش همه مهارت های لازم برای دوره کودک را به همراه نظارت بالینی در بر می گیرند
  •  حوزه هایی مانند اوتیسم و اختلال یادگیری حوزه هایی تخصصی هستند که کارگاه های مربوط به خود دارند و در صورتی که بخواهید به صورت تخصصی در این حوزه ها کار کنید باید این کارگاه ها را شرکت کنید، اما اگر علاقه ای به کار در این حوزه ها ندارید تنها باید در حد تشخیص درباره آنها بدانید
  • کارگاه های حوزه بزرگسال را نیز جهت آشنایی با تظاهرات بالینی اختلالات در والدین شرکت کنید

بازی درمانی در رویکرد CBT

بسیاری از دانشجوها از من درخواست می کنند که کارگاه های بازی درمانی را برگزار کنم و می پرسند ما با مراجعان خود بازی درمانی انجام می دهیم، شما چطور؟

پاسخ من: بله و .... خیر.

 

بله: با مراجعان بازی می کنم مثلا وقتی می خواهم با سارا 10 ساله این فکر را به چالش بکشم که "اگر در کاری برنده نباشم از آن لذت نمی برم"، با هم چند بازی انجام می دهیم تا درجه لذت او را در زمان های مختلف بازی اندازه گیری کنم. با فرهاد 6 ساله به قصد برقراری ارتباط کلامی در ابتدای ارزیابی یک بازی تعاملی انجام می دهم. با آوا 9 ساله یک بازی کارتی برای آموزش حل مساله طراحی می کنیم.

 

و خیر: من با مراجعان بازی به معنی "فقط" بازی انجام نمی دهم. در رویکرد CBT بازی یکی از روش های انتقال مفاهیم درمانی است. پس پشت هر بازی که یک درمانگر کودک شناختی رفتاری انجام می دهد باید منطقی مرتبط با درمان وجود داشته باشد. حتی اگر منطق این باشد که "میخواهم با 5 دقیقه بازی در آخر جلسه محیط درمان را برای کودک لذت بخش کنم تا برای آمدن به اینجا ترغیب شود"